Zaburzenia zachowania u dzieci to zespoły charakteryzujące się uporczywą niezdolnością do planowania i kontrolowania zachowania, budowania go zgodnie z normami i zasadami społecznymi.
Zachowania trudne u dzieci – czym się manifestują?
Termin „zachowania trudne u dzieci” jest używany w odniesieniu do powtarzających się wzorców zachowań, które utrzymują się dłużej niż 6 miesięcy i nie są zgodne z normami społecznymi.
Rozwój zaburzeń behawioralnych determinowany jest głównie wpływem środowiska. Badania potwierdzają, że przodującą rolę odgrywa edukacja, a dziedziczność, cechy psychofizjologiczne są czynnikami ryzyka. Wśród przyczyn zaburzeń zachowania u dzieci można zidentyfikować:
Procesy fizjologiczne. Brak równowagi hormonalnej, procesy pobudzenia-hamowania, zaburzenia metaboliczne przyczyniają się do rozwoju zachowań trudnych.
Cechy psychologiczne. Powstawaniu zachowań tego typu sprzyja niestabilność emocjonalna, niska samoocena, obniżony nastrój, zniekształcone postrzeganie związków przyczynowych.
Relacje rodzinne. Zespoły behawioralne u dziecka tworzą się z patologicznymi stylami wychowania, częstymi konfliktami między rodzicami. Relacje wewnątrzrodzinne charakteryzują się wrogością, chłodem, surową dyscypliną lub jej całkowitym brakiem, brakiem miłości.
Zachowania trudne u dzieci najczęściej determinują interakcje społeczne. Częstość występowania zaburzeń behawioralnych jest wyższa w przedszkolach, szkołach o słabej organizacji procesu edukacyjnego, niskich zasadach, dużej rotacji kadr, wrogich relacjach między kolegami z klasy.
Praca z trudnym dzieckiem – jak powinna przebiegać?
Fizjologiczną przesłanką powstawania zaburzeń behawioralnych u dzieci są zmiany aktywności neuroprzekaźników, nadmiar testosteronu oraz zmiany metaboliczne. Dziecko jest podekscytowane przez długi czas lub nie jest w stanie aktywować funkcji wolicjonalnych (ukierunkowana uwaga, zapamiętywanie, myślenie). Przy odpowiednim wychowaniu, życzliwym środowisku, cechy fizjologiczne można łatwo wyeliminować, a praca z trudnym dzieckiem jest stosunkowo łatwa. Z kolei częste konflikty, brak bliskich relacji opartych na zaufaniu, stres stają się wyzwalaczami, przy których praca z trudnym dzieckiem jest niezwykle utrudniona.
Zaburzenia behawioralne mają trzy główne przejawy: niechęć do posłuszeństwa, agresywność, orientacja antyspołeczna - aktywność naruszająca prawa innych, wyrządzająca szkodę. Dzieci z zaburzeniami zachowania często kłócą się z dorosłymi, złoszczą się, nie kontrolują emocji, mają tendencję do przerzucania winy na inną osobę, są drażliwe, nie przestrzegają zasad i wymagań.
Objawy kliniczne obejmują depresyjny, dysforyczny nastrój, nadpobudliwość objawiającą się zmniejszoną uwagą, lękiem i impulsywnością. Czasami rozwijają się stany depresyjne, podejmowane są próby samobójcze, dochodzi do samookaleczeń. Zachowanie destrukcyjne negatywnie wpływa na wyniki w nauce. Popularność dziecka w grupie jest niska, nie ma stałych przyjaciół. Nieprzystosowanie społeczne nasila zaburzenia zachowania.
Wygaszanie zachowań trudnych – na co zwrócić uwagę
Leczenie zaburzeń i wygaszanie zachowań trudnych odbywa się metodami psychoterapii dziecięcej. W przypadku ciężkich zaburzeń zachowania, które nie pozwalają na kontakt, stosuje się leki. Zintegrowane leczenie obejmuje:
Metody behawioralne. W oparciu o teorię uczenia się, zasady warunkowania. Techniki mają na celu wyeliminowanie niechcianych form zachowań, rozwijanie przydatnych umiejętności. Stosowane jest ustrukturyzowane, dyrektywne podejście: analizuje się zachowanie, określa się etapy korekcji. Wygaszanie zachowań trudnych odbywa się tu z udziałem terapeuty.
Grupowe treningi psychologiczne. Stosowane są po terapii behawioralnej. Pomyślane, aby promować socjalizację dziecka. Prowadzone w zabawny sposób, mające na celu rozwijanie umiejętności interakcji interpersonalnych, rozwiązywania problemów.
Leczenie medyczne. Stosowane są środki uspokajające pochodzenia roślinnego. Współistniejące zaburzenia emocjonalne, zaburzenia somatowegetatywne są korygowane za pomocą benzodiazepinowych środków uspokajających o działaniu stabilizującym wegetatywnie. Leki przeciwpsychotyczne są przepisywane indywidualnie.
Zostaw komentarz